Gewetensgevangenen vrijgelaten na acties Amnesty

2006-10-10

(dit artikel werd op 6 oktober geplaatst in de Hoogeveensche Courant)

Deze maand start de werkgroep Amnesty International Hoogeveen met de voorbereiding van acties rond de Dag van de Rechten van de Mens op 10 december. Voor de werkgroep is dit al sinds jaar en dag het belangrijkste moment van het jaar. Maar hebben alle inspanningen nou ook werkelijk resultaat? De feiten spreken voor zich. Van de tien gewetensgevangenen waarvoor op 10 december 2005 actie werd gevoerd, zijn er inmiddels vier vrijgekomen. Cecilia Rosdorff, secretaris van Amnesty Hoogeveen: “Het geeft een goed gevoel dat wij daar als groep aan hebben bijgedragen.” In dit artikel een terugblik op de acties en wat er daarna gebeurde. En… de werkgroep Amnesty Hoogeveen ontving deze maand een bijzonder bericht uit Myanmar.

Centraal bij de acties op 10 december 2005 stonden tien gewetensgevangenen. Oftewel, mensen die enkel vastzitten vanwege hun mening of overtuiging. Niet alleen de werkgroep Hoogeveen, maar duizenden Amnesty-leden door het hele land en tien bekende Nederlanders hebben zich in december 2005 met hart en ziel voor hen ingezet.
Amnesty Hoogeveen organiseerde een fakkeltocht en een ontbijt in de Tamboer. Hier werden de verhalen van de tien gewetensgevangenen voorgelezen door onder meer burgemeester Urlings en Tamboer-directeur Giel Pastoor. Daaraan gekoppeld werden handtekeningen verzameld voor petities. Ook bij scholen en bibliotheken konden petities worden getekend. In totaal verzamelde de werkgroep 1310 handtekeningen. Een maand na de acties kwam het eerste goede bericht.

18 januari 2006: Walid al-Bunni uit Syrië vrij!
Walid al-Bunni is een van de oprichters van het Syrische Genootschap voor de Mensenrechten. Hij heeft vier jaar gevangen gezeten in slechte omstandigheden, alleen omdat hij zijn stem liet horen in een land zonder democratie.
Marwan Otman heeft ook gevangen gezeten in Syrië. Hij vertelde op 10 december bij Amnesty over zijn ervaringen en vroeg aandacht voor Walid al-Bunni. Femke Halsema zette zich in december extra in voor zijn vrijlating. Ze heeft onder meer de Tweede Kamerleden gevraagd om de petitie voor hem te tekenen. In heel Nederland werden 18.173 handtekeningen verzameld.
Op 18 januari werd Walid al-Bunni vrijgelaten. Samen met hem mochten nog vier prominente critici van de Syrische regering de gevangenis verlaten.

2 februari 2006: Walter Cubas Baltazar uit Peru vrij!
Walter Cubas zat al sinds 1993 gevangen. Hij was veroordeeld voor steunbetuigingen aan de guerrillabeweging Lichtend Pad. Zijn bekentenis werd echter door marteling verkregen. Daarnaast werd hij, zonder enig bewijs, ook beschuldigd van het plegen van een aanslag. Walter kreeg levenslang.
Mónica Inés Castillo Páez, een Peruaanse, die jaren geleden asiel heeft gezocht in Nederland, las op 10 december het verhaal van Walter voor tijdens het mensenrechtenontbijt in het Amnesty-huis. Overal in Nederland hebben mensen groeten geschreven aan de familie van Walter Cubas. Vanuit Hoogeveen werden er 140 kaarten verstuurd. Ook Doekle Terpstra van de HBO-raad heeft zich voor hem ingezet en onder andere via internet veel mensen aangespoord om groeten te sturen.
Op 2 februari 2006 werd Walter Cubas na dertien jaar en dertien dagen vrijgelaten uit de gevangenis. Hij heeft de groeten inmiddels persoonlijk ontvangen. Bij zijn vrijlating verklaarde hij: ‘Ik wil warme omhelzingen geven aan alle leden van Amnesty Nederland.”

14 maart 2006: Babiker Abdallah Atim uit Soedan vrij!
Babiker Abdallah Atim is advocaat. Hij heeft mensen bijgestaan die in de Soedanese regio Darfur zijn opgepakt en gemarteld. Hij is in 2004 opgepakt door de veiligheidsdienst. Waarschijnlijk zit hij enkel en alleen vast vanwege zijn werk voor de mensenrechten.
Barbara en Frits Barend zijn, samen met duizenden anderen, in december in actie gekomen voor Babiker Atim. Zij hebben tijdens tv-optredens aandacht gevraagd voor hem.
Osman Hummaida komt zelf uit Soedan en woont nu in Londen. Daar werkt hij voor de mensenrechten in Soedan. Op 10 december vertelde hij in het Amnesty-huis over de situatie in Soedan. In totaal werden 32.258 handtekeningen opgehaald, die zijn aangeboden aan de Soedanese regering met het verzoek om Babiker Atim vrij te laten. Op 14 maart werd Babiker Atim vrijgelaten.

12 april 2006: Goerbandoerdi Doerdikoelijev uit Turkmenistan vrij!
Goerbandoerdi Doerdikoelijev is 65 jaar. Hij is een gewone burger die de moed had om kritiek te uiten op de regering. Ook wilde hij een demonstratie organiseren, maar daar zijn ze in Turkmenistan niet van gediend. Goerbandoerdi werd opgesloten in een psychiatrisch ziekenhuis. Hij zou lijden aan ‘een agressieve vorm van paranoia’, maar zit uitsluitend vast vanwege zijn kritiek.
Farid Tukhbatullin, een Turkmeense banneling die in Wenen woont, kwam naar Nederland om het verhaal van Goerbandoerdi te vertellen. Op 10 december liep hij mee met een fakkeloptocht in Nijmegen en spoorde mensen in cafés aan om in actie te komen.
Ook zangeres Wende Snijders heeft tijdens haar optredens opgeroepen om steun aan Goerbandoerdi. In totaal werden 28.556 handtekeningen verzameld, die allemaal zijn gestuurd naar de directeur van het ziekenhuis waar Goerbandoerdi werd vastgehouden.
Op 12 april 2006 is de Turkmeense Goerbandoerdi Doerdikoelijev (65) vrijgelaten. Zijn vrijlating kwam kort nadat het Amerikaanse congres een brief naar de president van Turkmenistan had gestuurd, na een intensieve lobby van Amnesty USA.

Opsteker
Vier van de tien gewetensgevangenen zijn vrij. Ook voor de overige zes gevangenen zijn de acties zeker niet voor niets geweest. Vaak heeft aandacht voor een gewetensgevangene een betere behandeling tot gevolg. Ook is het voor de gewetensgevangene zelf vaak een enorme opsteker om te horen dat hij/zij niet wordt vergeten. Zo liet gewetensgevangene U Win Tin uit Myanmar, één van de zes gevangenen die nog vast zit, via zijn nichtje weten “erg geraakt te zijn door de acties die Amnesty Nederland voor hem voert”. Amnesty blijft zich inzetten voor de overige zes gevangenen.

Groeten uit Myanmar…
De vrijlating van de vier gewetensgevangenen na acties van Amnesty is gelukkig geen uitzondering. Wie een kijkje neemt op de website Amnesty.nl ziet onder het kopje ‘Goed nieuws’ een lange lijst met gevangenen die zijn vrijgekomen. Vaak nemen ze achteraf contact op met Amnesty om hun dankbaarheid te uiten.
Zo ontving Amnesty Hoogeveen de afgelopen maand een bijzonder bericht uit Myanmar. In 2004 adopteerde Amnesty Hoogeveen namelijk de gewetensgevangene Ko Khun Sai uit Myanmar, die sinds 1998 gevangen zat. Samen met een aantal andere groepen, verspreid over de hele wereld, voerde de groep diverse acties voor hem. Eind 2004 kwam hij vrij! Recentelijk sprak een medewerker van Amnesty-Nederland met Ko Khun Sai in Thailand.
Zij schrijft aan de werkgroep in Hoogeveen: “Jullie groep heeft aan het dossier van Ko Khun Sai gewerkt. Ik wilde u vertellen dat ik dit jaar in maart Ko Khun Sai persoonlijk heb mogen leren kennen. Hij was, twee weken voordat ik hem heb ontmoet, uit Myanmar gevlucht en net in Thailand aangekomen. Hij heeft onderdak gevonden bij een Birmese organisatie die aan de grens tussen Myanmar en Thailand is gevestigd en zich inzet voor politieke gevangenen. (…) Hij was ontzettend van zijn vrijheid aan het genieten en wij hadden een heel lang gesprek over zijn tijd in de gevangenis. Hij heeft helaas lichamelijke klachten als gevolg van een langdurige ziekte die hij in de gevangenis heeft opgelopen, maar verder gaat het uitstekend met hem. Hij had nog geen plannen voor de toekomst. Hij wilde momenteel alleen van zijn vrijheid genieten. Hij doet de groeten aan iedereen bij Amnesty die zich inzet voor gevangenen in Myanmar en heeft laten weten hoezeer hij jullie werk op prijs stelt.”

Tastbaar
Het bericht van Ko Khun Sai was voor de werkgroep Hoogeveen een enorme verrassing. “Dit maakt het voor ons als groep heel tastbaar en persoonlijk”, vertelt Cecilia Rosdorff, secretaris en woordvoerder van de werkgroep. “Ook is het een stimulans om door te gaan met actie voeren.” Hetzelfde geldt volgens Rosdorff voor de resultaten van de 10 december acties van 2005. “Dat er al vier van de tien gevangenen vrij zijn, is een geweldig resultaat. Hieruit blijkt maar weer eens dat de pen een machtig wapen is.” Rosdorff merkt verder op: “Enerzijds heb ik het gevoel dat acties steeds vaker een vrijlating tot gevolg hebben. Anderzijds lijkt een organisatie als Amnesty International momenteel harder nodig dan ooit. Mensenrechten verliezen het helaas steeds vaker van andere belangen.”
Op de vraag of Rosdorff een tipje van de sluier wil oplichten rondom 10 december 2006, antwoordt ze: “Dit jaar is het thema ‘Discriminatie in Europa’. We zijn inmiddels begonnen met de voorbereiding van een aantal acties. Zeker is al dat op vrijdagavond 8 december de jaarlijkse fakkeltocht zal plaatsvinden, met aansluitend een handtekeningenactie.”
Zie voor meer info: www.amnestyhoogeveen.nl of bel met Cecilia Rosdorff: 0528-264676.