Sfeervolle en indrukwekkende wake voor Iraanse vrouwen

‘Het is beter een kaars aan te steken, dan de duisternis te vervloeken.’ Daarmee opende Aya Wolting van Amnesty Hoogeveen afgelopen vrijdagavond de wake voor Iraanse vrouwen en, in bredere zin, tegen geweld tegen vrouwen. Zo’n zestig mensen, zowel vrouwen als mannen, trotseerden de kou om hun solidariteit te tonen.

Tijdens de wake bij de fonteinen van de kruising Hoofdstraat/Schutstraat werd gesproken over de moed van het Iraanse volk om zich te verzetten tegen de machthebbers van de Islamitische Republiek. “Het gaat niet om een strijd tegen het geloof, maar om een strijd voor mensenrechten”, zo benadrukte de Iraans Nederlandse Nasim Azimi. “Mensen in Iran willen dezelfde rechten als wij hier in Nederland.”

Ze geeft voorbeelden van vrouwen die de moed hadden om zonder hoofddoek de straat op te gaan, te zingen, te dansen of te fietsen. Het lijken zulke alledaagse handelingen, maar in Iran is dit streng verboden zijn voor vrouwen. Het kostte al heel wat van hen het leven. Azimi noemt een handjevol van de groeiende groep namen: “Hadis Najafi, 22 jaar, doodgeschoten. Mina Majidi, 62 jaar, onderweg naar huis doodgeschoten.” Zelfs kinderen zijn slachtoffer: Mona Naghib van 8 jaar oud en Sarina Esmailzadeh van 16 zijn helaas maar twee van de vele voorbeelden. 
Om over de gevangenissen nog maar niet te spreken. Over wat daar gebeurt, heeft niemand in Iran meer illusies. Azimi: “Mensen gaan liever dood dan opgepakt worden. Zo pleegden twee jonge vrouwen van 16 en 19 jaar nadat ze waren vrijgekomen zelfmoord. Ze waren verkracht en gemarteld in de gevangenis.”

Mannen in Iran hebben de vrouwen enorm gesteund. Ook zij moesten het ontgelden, zoals Mehrdad Shahidi en Hamid Reza Rouhi; slechts 20 jaar oud mochten ze worden. Azimi riep op de mensen in Iran te helpen en hun verhalen te delen op internet. “Wees hun stem!”
Heel toepasselijk droeg haar moeder, Shahnaz Azimi, bij aan de toespraak met het Iraanse gedicht ‘Bani Adam’ in het Farsi, dat verhaalt over hoe alle mensen met elkaar verbonden zijn. 

Kijk niet weg!

De woorden van haar voorganger illustreren waarom Rolien van de Belt, zowel lid van Amnesty Hoogeveen als Soroptimistclub de Reestlanden, de campagne ‘Orange the World’ zo belangrijk vindt. Deze campagne zet jaarlijks de schijnwerper op geweld tegen vrouwen.

Van de Belt: “Per jaar komen er wereldwijd zo’n 50.000 vrouwen om door geweld van een familielid, partner of ex-partner. In Nederland sterft er elke acht dagen een vrouw door geweld. Geweld tegen vrouwen komt voor in alle lagen van de samenleving en vaak gebeurt het daar waar het veilig zou moeten zijn; achter de voordeur.”
In Hoogeveen kleuren vanwege Orange the World diverse gebouwen en fonteinen oranje. Van de Belt roept om om niet alleen tijdens de campagne aandacht voor dit probleem te hebben: “Doorbreek het taboe, kijk niet weg! Hopelijk komt dan in de toekomst een wereld zonder geweld tegen vrouwen steeds dichterbij!” 
Hoe deze wereld eruit zou kunnen zien, werd geïllustreerd door het gedicht ‘Er is een land waar vrouwen willen wonen’ van Joke Smit, voorgelezen door Amnesty-scholenwerker Loek Boer. De laatste regels luiden: ‘Waar geweld door niemand meer geduld wordt. Waar allen kunnen troosten als een mens ten onder gaat. Dat is het land waar mensen willen wonen. Het land waar saamhorigheid bestaat.’

Kaarsen en zang

Met een kaarsenceremonie werd aandacht gevraagd voor geweld tegen vrouwen op diverse plekken in de wereld. Natuurlijk in Iran, maar ook in andere landen ter wereld. Zo werd er een kaars aangestoken voor vrouwen en meisjes die het slachtoffer zijn van genitale verminking en een leven lang lijden onder de gevolgen. Een andere was voor vrouwen en meisjes die het slachtoffers zijn van verkrachting door legers en milities, bijvoorbeeld in Congo, Soedan, Tigre en Oekraïne. Na het aansteken van de laatste kaars, een kaars van hoop, kwam spontaan een Iraanse bewoonster van het AZC naar voren om een kort gedicht voor te dragen. 

Naast de vele kaarsen, gaven ook de liederen de wake veel sfeer. Natuurlijk was het Iraanse ‘Baraye’ te horen, een lied dat symbool is komen te staan voor de samenleving die veel Iraniërs voor ogen hebben. En ook ‘Another Love’ van Tom Odell. Odell droeg het tijdens een optreden op aan de strijd in Iran. Om dit samen te zingen, in de kou, omringd door lichtjes en lampjes, was op z’n zachtst gezegd speciaal.
Of deze bescheiden wake, zo ver weg van Iran, iets kan bijdragen? Aya Wolting haalde de woorden van antropoloog Margaret Mead aan: “Twijfel er nooit aan dat een kleine groep van attente en betrokken burgers de wereld kan veranderen. Sterker nog, het is het enige dat ooit heeft gewerkt.”

En wie weet; er werd door de aanwezige Iraanse Nederlanders druk gefilmd tijdens de wake. Misschien kunnen de beelden meehelpen om het zoveelste speldenprikje voor mensenrechten in Iran uit te delen. Of anders op z’n minst de moedige mensen in Iran een hart onder de riem steken!

Bekijk de foto's